دهقانی در مراسم افتتاحیه هفتمین دوره طرح توسعه هستههای مسئلهمحور
حل مسئله از شاخصهای اصلی نخبگی است/ لزوم نهادینه کردن رویکرد مسئلهمحوری در دانشگاهها
رئیس بنیاد ملی نخبگان با بیان اینکه یکی از مهمترین مولفهها برای تغییر پارادایم دانشگاه، نهادینه کردن رویکرد مسئلهمحوری است، گفت: این یعنی دانشجو در مسیر حل مسئله توانمند شود و مهارتهای لازم برای نقشآفرینی در جامعه را بیاموزد.
به گزارش پایگاه اطلاعرسانی بنیاد ملی نخبگان؛ مراسم افتتاحیه هفتمین دوره طرح توسعه هستههای مسئلهمحور پژوهشی/ فناورانه (طرح شهید احمدی روشن) با حضور روحالله دهقانی فیروزآبادی معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانشبنیان ریاست جمهوری و رئیس بنیاد ملی نخبگان، ناصر باقری مقدم قائم مقام بنیاد ملی نخبگان، علیرضا منادی سفیدان؛ رئیس کمیسیون آموزش، تحقیقات و فناوری مجلس شورای اسلامی، محمد مقیمی رئیس دانشگاه تهران، حجتالاسلاموالمسلمین سعید کرمی؛ سرپرست دفتر نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در بنیاد ملی نخبگان، عباس ابراهیمی معاون نخبگان و سرآمدان، سید محمدصادق موحد معاون آیندهسازان، میثم شهبازی معاون توسعه و مدیریت منابع بنیاد و جمعی دیگر از نمایندگان خانه ملت، مدیران بنیاد ملی نخبگان و برگزیدگان ششمین دوره طرح احمدی روشن، دوشنبه 17 بهمنماه در تالار شیخ مرتضی انصاری دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران برگزار شد.
در این مراسم، دهقانی فیروزآبادی؛ معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانشبنیان ریاست جمهوری و رئیس بنیاد ملی نخبگان با بیان اینکه در گذشته مدرک کارشناسی ضامن استخدام و اشتغال دانش آموختگان بود، گفت: به تدریج کشور در مسئله اشتغال استخدامی اشباع شد و به موازات آن چالش ها و مشکلات جدیدی نیز به وجود آمد؛ در نتیجه نیاز به نیروی آموزش دیده و پژوهشگر در کشور احساس شد.
این نیاز سبب تغییر و ایجاد دوره های تحصیلات تکمیلی شد، در همین روند مراکز علمی و پژوهشی توسعه یافت تا اینکه دوره های دکترا نیز به چرخه نظام آموزشی کشور اضافه شد.
دهقانی فیروزآبادی ادامه داد: در گذشته نزدیک هر فرد با اخذ مدرک دکترا میتوانست حداقل به عنوان عضو هیئت علمی دانشگاه استخدام شود اما به تدریج این مسیر نیز اشباع شد و در نتیجه مهاجرت با هدف استخدام به یک امر رایج در فضای دانشگاهی کشور تبدیل شد.
وی با بیان اینکه مفهوم دانشگاه در جهان دچار تغییر پارادایمی شده، تصریج کرد: جوامع توسعه یافته، امروزه همه ابعاد و بخش های دانشگاه را باز تعریف کردهاند و در این روند دانشگاه نسل سوم را با تمرکز بر حوزه فناوری با عنوان دانشگاه کارآفرین پرور ایجا کردند. در این دانشگاه، آزمایشگاه یعنی تولید فناوری، استاد یعنی منتور و دوره های ارشد در مراکز رشد و همچنین دوره های دکترا به پارک های علم و فناوری منتقل شده است. این یعنی دانشگاه بالاترین اثر را در روند توسعه یک جامعه برجا بگذارد و این دقیقا همان نقطه ای است که ما از آن غافل شدیم.
رئیس بنیاد ملی نخبگان خاطرنشان کرد: کره جنوبی که ۵۰ درصد درآمد خود را از محل تولید ناخالص ملی کسب میکند، تنها ۱۸ پارک فناوری دارد اما در ایران بیش از ۷۰ پارک علمی و فناوری ساخته شده و این نشان میدهد به صرف ساختن ساختمان نمی توان به فناوری و توسعه دست یافت.
وی با بیان اینکه یکی از مهمترین مولفه ها برای تغییر پارادایم دانشگاه، نهادینه کردن رویکرد مسئله محوری است، گفت: این یعنی دانشجو در مسیر حل مسئله توانمند شود و مهارت های لازم برای نقش آفرینی در جامعه را بیاموزد.
دهقانی فیروزآبادی با اشاره به اینکه مسائل موجود در طرح شهید احمدی روشن مسائل کشور نیستند و قرار نیست مسائل کشور در قالب این طرح و با استفاده از توان مستعد آن حل شود، اظهار داشت: مسئله امروز کشور هیجانات روحی، قیمت ارز، مشکلات تولید و فرهنگ است، به همین دلیل بزرگ ترین مسئله و مهمترین مسئله در طرح شهید احمدی روشن، خود مستعدان هستند. در واقع در این طرح، خود مستعدان باید به افرادی توانمند برای حل مسائل واقعی تبدیل شوند. همه دانشجویان و دانش آموختگان نباید به مقاطع بالاتر بروند، کشور فرصت های متعددی دارد که میتوان با استفاده از آنها در روند توسعه کشور اثرگذار بود.
دهقانی فیروزآبادی گفت: نخبگی نیاز به بازتعریف دارد، تنها با عنایت به نمرات و معدل و همچنین خروجی تحقیقات و پژوهش های یک فرد نمیتوان عنوان نخبگی را به او اطلاق کرد. تعریف نخبه باید به روز و بر اساس شرایط روز باشد به همین دلیل نیاز است نخبه، استاد، سرآمد، مستعد و دیگر مفاهیم باز تعریف شوند، در شرایط امروز نخبه فردی است که بتواند مسئله حل کند، به بیان ساده، توانمندی حل مسئله مهمترین شرط نخبگی است.
رئیس بنیاد ملی نخبگان ادامه داد: کشور باید سیستمی توانمند در شناسایی نخبگان داشته باشد چراکه نخبگی یک کرامت انسانی است و نباید افراد بر اساس امتیاز های کلیشه های سطح بندی شوند.
با این تعاریف امید است در پایان هفتمین دوره طرح شهید احمدی روشن، ۵۰۰ تیم توانمند و ماهر برای تاثیرگذاری در روند توسعه کشور و حل مسائل واقعی ایجاد شوند.
ایجاد مجراهای جدید برای عضویت در طرح توسعه هستههای مسئله محور
در ادامه این مراسم، سید محمد صادق موحد؛ معاون مستعدان و آیندهسازان بنیاد ملی نخبگان گفت: طرح شهید احمدی روشن سال ۹۶ کلید خورد و با همکاری نهاد و سازمان های مختلف اجرا شده است. این طرح به همراه طرح شهید بابایی، مصداق عینی و واقعی برای ایجاد جریان مسئله محوری و الگوی پیشرو و جدید و قابل استناد در حوزه نخبگان است. تلفیق موضوع مسئله شناسی و یادگیری مهارت حل مسئله با عنایت به عرصه های مختلف علمی در قالب فعالیت گروهی تحت نظارت یک استاد خبره یا راهبر صنعتی در طرح هستههای مسئله محور، فرصتی مغتنم برای توانمندسازی مستعدان برتر است تا این افراد در مسیر حل مسائل کشور گام بردارند.
موحد با بیان اینکه دوره هفتم با نگاه توسعه دایره نخبگانی و افزایش تعداد شرکتکنندگان در این طرح، همچنین مطالبهگری بنیاد ملی نخبگان از نهادها و سازمان ها برای به کارگیری توان نخبگان و مستعدان به منظور نهادینه شدن حکمرانی نخبگان در کشور، اجرا میشود، گفت: در این دوره راهبرد اصلی بنیاد این است که علاوه بر مسائل اولویت دار کشور، مسائل سازمان ها و نهادهای مختلف نیز در چرخه طرح شهید احمدی روشن قرار بگیرند. بر همین اساس ۱۹۰۰ پروپوزال با محوریت اولویت های استانی منطقه و کشوری دریافت شد.
معاون مستعدان و آیندهسازان بنیاد ملی نخبگان، توانمندسازی و مهارت افزایی مستعدانبرتر، ایجاد شبکه نخبگانی، افزایش مهارتهای اجتماعی و ایجاد حس خودباوری و همچنین افزایش اعتماد دستگاه های اجرایی و سایر نهادها و مراکز علمی و خصوصی کشور به توان نخبگان و مستعدان بومی را از مهمترین اهداف این طرح برشمرد و تصریح کرد: در این دوره، هستهها بر اساس موضوع به دو دسته تقاضا محور و اولویت محور تقسیم می شوند.
وی گفت: با توجه به رویکرد توسعه دایره نخبگانی، در این دوره مجراهای جدیدی برای عضویت طراحی و اجرا شده است و طبق آن ۱۱ درگاه برای عضویت در این هسته ها وجود دارد. نکته مهم دیگر اینکه در هفتمین دوره، تشکیل هسته هایی با موضوعات علوم انسانی رشد چشمگیری داشته است و به طور کلی سه هزار نفر در هفتمین دوره طرح شهید احمدی روشن در قالب حدود ۵۰۰ هسته حضور دارند تا در فضای واقعی و حرفهای فعالیت نخبگانی خود را در مسیر حل موضوعات کشور انجام دهند.
مهارت آموزی دانشجویان در حل مسئله از اهداف اصلی طرح هستههای مسئلهمحور است
در این مراسم، سید محمد مقیمی؛ رییس دانشگاه تهران ضمن بیان اینکه شعار دانشگاه تهران جهاد علمی برای تحقق دانشگاه کارآفرین است و توانسته به سمت دانشگاه نسل کارآفرین حرکت کند، اظهار داشت: آنچه که در طرح مساله محور شهید احمدی روشن پیگیری میشود، مهارت آموزی در حل مسئله برای دانشجویان مقاطع مختلف است؛ به این واسطه توان نخبگان در خدمت توسعه، رفاه و آسایش مردم بکار گرفته می شوند.
وی با اشاره به اینکه نظام آموزش کشور، مساله محور تعریف نشده است به همین دلیل با وجود سرآمدان برجسته در کشور هنوز برخی مسایل حل نشده اند، گفت: دلیل این که ما در رشتههای مختلف علمی در مرزهای علمی حرکت میکنیم ولی نتوانستیم علم را در اختیار حل مساله کشور قرار دهیم عدم بومی سازی و عدم شناسایی جنس مشکلات کشور است.
مقیمی با بیان اینکه یکی از مشکلات ما در التهابات اخیر این بود که دانشجویان نمیدانند مسائل واقعی چیست، تصریح کرد: باید رویکرد آموزشی اتخاذ کنیم که مدرس تبدیل به مربی شود؛ ما این رویکرد را در دانشگاه تهران اجرایی و بر همین اساس پردیس دانشگاه تهران را در مجاورت ۳ مرکز بزرگ صنعتی در اشتهارد افتتاح کردیم.
در پایان این مراسم از برترین های ششمین دوره طرح هستههای مساله محور احمدی روشن تقدیر شد.
همچنین در این مراسم، تفاهمنامه سه جانبه میان معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری، بنیاد ملی نخبگان و دانشگاه تهران به منظور ساخت واحدهای مسکونی برای نخبگان و سرآمدان به امضای روسای این سه نهاد رسید.
شناسایی ارزیابی و معرفی نخبگان واجد شرایط برای برخورداری از مزایای طرح توسط بنیاد، تحویل زمین توسط دانشگاه برای آغاز فرایند طراحی و اجرا و همچنین تامین منابع مورد نیاز برای اجرای طرح تا سقف اعتبارات مجاز توسط بنیاد از محل منابع دولتی، غیردولتی، کمکهای مردمی، تسهیلات بانکی یا آورده نقدی نخبگان و پیگیری مجوزهای لازم توسط دانشگاه از مهمترین مفاد این تفاهمنامه است.